Yıldırım ve aşırı gerilim korumasının kurulum, devreye alma ve bakım işlemleri sadece ulusal ve uluslararası yasaları, düzenlemeleri ve standartları bilen kalifiye elektrik teknisyenleri tarafından yapılabilir. Diğer şeylerin yanı sıra, hat uzunluğu, etkili koruma alanları ve aşırı gerilim koruma cihazlarının sigorta koruması ile ilgili normal gereklilikler de gözlenmelidir.
Kabloların panoya yerleştirildiği yerlerde aşırı gerilim koruma cihazları her zaman takılır. Bu, parazitin panoya aksetmesini önler. Bunlar doğrudan panonun başlangıcına yönlendirilir.
Genel bir kural olarak, elektrik sisteminin enerji besleme noktasına mümkün olduğu kadar yakın bir aşırı gerilim koruma cihazı takılmış olmalıdır. Uygun SPD'nin takılması izolasyon koordinasyonuna uygun olarak gerilim sınırlamasını sağlayacaktır. Bu, aşağı akım kurulum cihazını korur.
Ana dağıtım panosundan alt dağıtım panosuna kadar ve alt dağıtım panosu dahil yalıtım gücü 4 kV'dir. Aşırı gerilim toprak teli (tip II) normalde alt dağıtım panosuna monte edilir ve ardından gerilimi 4 kV'un altına sınırlar.
Alt dağıtım panosundan son cihazdan kadar olan izolasyon dayanımı 2.5 kV'dir. Uç cihaz aşırı gerilim koruması (tip III) nihai olarak doğrudan korunacak cihazın önüne yerleştirilir ve gerilimi 2,5 kV'un altında sınırlar.
Tüm SPD'lerin bir toprak bağlantı terminal noktası vardır. İlgili eş potansiyel kuşaklama rayının topraklama kablosu bu noktaya bağlanmalıdır. Topraklama kablosu mümkün olan en büyük kesitle olabildiğince kısa olmalıdır, çünkü hat uzunluğunun her santimetresi SPD'nin artık gerilimini artırır.
I tipi toprak tellerinde, her iki toprak bağlantısı terminali de bağlanmalıdır. Bir kablo bina üzerindeki eş potansiyel kuşaklama bağlantısına, ikinci kablo ise tesisat üzerindeki PE iletkenine bağlanır.
Endüktif iletken direnci nedeniyle, geçici bir gerilim dalgalanması hızlı bir şekilde birden fazla 1.000 V'luk bir gerilim düşüşüne neden olabilir. Bu, bir SPD'nin etkin koruma seviyesini o kadar düşürecektir ki, bir SPD kullanılmasına rağmen tesisatın veya korunacak cihazın gerilim direnci aşılabilir. En kötü ihtimalle cihaz zarar görebilir, hasar oluşabilir ya da bir yangın bile başlatılabilir.
Gelen ve giden kablolar doğrudan SPD'nin terminallerine bağlıdır. Bu V şeklindeki bir bağlantı geometrisi ile sonuçlanır. Bu yöntem, hat uzunluğunu en aza indirir ve ek gerilimleri ve kontak direncini azaltır.
Bir kablo ana devreden çıkar ve doğrudan aşırı gerilim koruma cihazına bağlanır. Bunun sonucunda T şekilli bir bağlantı geometrisi elde edilir. Hat uzunluğu daha büyük olduğundan ve ek kontak direnci oluşabileceğinden kablaj daha yüksek parazit etkisine neden olabilir.
Etkili bir koruma sağlamak için, aşırı gerilim koruması elektrik sisteminin besleme noktasına mümkün olduğu kadar yakın kurulmalıdır. Örneğin bir konut binası için bu, doğrudan sayaç dolabının alt bağlantı alanındaki şebeke beslemesidir.
Bina içindeki potansiyel içsel parazit kaynakları da dikkate alınmalıdır. Bu durumlarda, aşırı gerilim koruması da tetikleyici cihaza mümkün olduğunca yakın kurulmalıdır.
Standart (VDE 0100-534), aşırı gerilim koruma cihazı ile korunacak cihazlar arasındaki maksimum mesafeyi düzenler (etkili koruma aralığı).
Kural olarak, kabloları SPD'ye bağlamak için dış iletken (L1, L2, L3) ve nötr iletken (N) için de aynı kablo kesiti seçilmiştir.
IEC 603640100-534 (VDE 0100-534) standartları, tip I ve II SPD'ler için tabloda gösterilen minimum kablo kesitlerini gerektirir.
| Tür | SPD ve hat iletkeni arasında bağlantı | SPD ile ana topraklama akım barası veya koruyucu topraklama (PE veya PEN) arasındaki bağlantı hatları |
| I | 6 mm2 Cu | 16 mm2 Cu |
| II | 2,5 mm2 Cu | 6 mm2 Cu |
Normal çalışmada, SPD'ler pasif, iletken olmayan bileşenler gibi davranırlar. Akım akışı yalnızca aşırı gerilim durumunda veya koruyucu bileşenlerin servis ömrünün sonunda gerçekleşir. Bu amaçla, SPD'ler kısa devre veya aşırı yüklenmeye karşı aşırı akım koruma öğesi (F2) aracılığıyla korunur.
Furkan Özdemir
Teknik Destek Mühendisi
